Maritieme geschiedenis

Opis książki

Ruim vier eeuwen geleden zwermden Nederlandse schepen en hun bemanningen uit over de wereldzeeën. Ze voeren naar het noorden, over de Atlantische Oceaan naar het westen en rond Kaap Hoorn en voorbij Kaap de Goede Hoop naar Azië. Ze dreven handel, gingen de strijd aan met Europese concurrenten, onderwierpen goed- of kwaadschiks inheemse volken en stichtten nederzettingen en koloniën.

Het vervoer van goederen en mensen via het water was in veel opzichten bepalend voor de ontwikkeling van scheepstypen, navigatiemiddelen en handelsnetwerken. De maritieme expansie van Nederland heeft diepe sporen nagelaten in de Nederlandse geschiedenis en die van de overzeese gebieden. Naast een mondiale maritieme natie is Nederland ook de belangrijkste toegangspoort tot West-Europa.

Henk den Heijer en Anita van Dissel geven in deze collegereeks een actueel beeld van de Nederlandse maritieme geschiedenis in de breedste zin van het woord.

Bij het hoorcollege wordt een lijst met aanbevolen literatuur meegeleverd als pdf-bestand.

Dit college is tot stand gekomen i.s.m. Studium Generale Universiteit Leiden.

Inhoud

College 1. Het schip: van fluit tot supertanker

H1. De opkomst van het zeeschip: 12e -16e eeuw

H2. Nederland als leider en volger in de scheepsbouw: 17e -18e eeuw

H3. Van stoomschip naar supertanker en superjacht: 19e eeuw - heden

College 2. De zeeman: van alleskunner tot specialist

H4. De schipper-koopman: 12e - 16e eeuw

H5. De differentiatie van beroepen en functies op schepen: 17e - 18e eeuw

H6. De komst van specialisten aan boord: 19e eeuw - heden

College 3. Plaatsbepaling op zee: van Jacobsstaf tot GPS

H7. Kustnavigatie en havenvinding: 12e - 16e eeuw

H8. Vaststellen breedte en lengte: oceaannavigatie in 17e en 18e eeuw

H9. Van chronometer naar GPS: 19e eeuw - heden

College 4. Handelsvaart overzee: van VOC tot Nedlloyd

H10. Opkomst, bloei en verval van de Republiek: 16e - 18e eeuw

H11. Koloniale scheepvaart: van zeil naar stoom: 19e eeuw - midden 20ste eeuw

H12. Globalisering en containervaart: midden 20ste eeuw - heden

College 5. Bescherming van de Nederlandse handelsbelangen: van geus tot NAVO-lid

H13. De Staatse vloot: 16e - 18e eeuw

H14. Van Europa naar Indië: 19e eeuw - 1945

H15. Dekolonisatie, Koude Oorlog en heroriëntatie: 1945 - heden

College 6. Rotterdam mainport: over scheepvaart en globalisering

H16. De ontwikkeling van Rotterdam tot havenstad: 16e - midden 19e eeuw

H17. Van stapelmarkt tot doorvoerhaven: midden 19e eeuw - 1940

H18. Van havenstad tot havengebied: 1940 - 1970

H19. Centrum van een nationaal en internationaal maritiem netwerk: 1970 - heden)