Najdłuższa podróż

Descrizione del libro

Esej laureatki Literackiej Nagrody Europy Środkowej „Angelus”. 24 lutego 2022 roku ziemia zatrzęsła się od rosyjskich rakiet padających na Ukrainę. To cezura, od której świat powinien się zmienić nieodwracalnie, ale czy się zmienił? Czy zobaczył wreszcie w Rosji to, co od co najmniej stulecia widzą w niej Ukraińcy? Te pytania stawia w audiobooku „Najdłuższa podróż” Oksana Zabużko – znakomita ukraińska pisarka, która stała się światową rzeczniczką wolnej Ukrainy.
Część ukraińskich intelektualistów znalazła się w okopach, gdzie o europejskość swojego kraju walczą w dosłownym znaczeniu słowa. Pozostali wszystkim, którzy chcą słuchać, tłumaczą rzeczy dla Ukraińców oczywiste – że ta wojna nie zaczęła się ani w 2022, ani w 2014. Wśród nich jest Oksana Zabużko, która 23 lutego wpadła z krótką wizytą do Warszawy, i tak w dniu inwazji została „pisarką w podróży”. Od tamtego dnia powtarza: Rosja do takiego stopnia nie może pogodzić się z niepodległością Ukrainy, że chce ni mniej, ni więcej, tylko tego, żeby Ukraina nie istniała.

Audiobook „Najdłuższa podróż” nie jest jednak książką czarną. W tym pasjonującym i błyskotliwym eseju Zabużko przypomina, że jedynym źródłem władzy w Ukrainie jest lud, a „Ukraina wybrała być”. Pokazała to w ostatnich latach wielokrotnie. Ta decyzja nie podlega władzy ani Poroszenki, ani Zełenskiego, ani tym bardziej brutalnych rządców Moskowii-Rosji. A jeśli „mała” Ukraina może odmówić gry na zasadach niszczącego planetę surowcowego imperium, to może jest nadzieja na większą, cywilizacyjną zmianę?

***
„Najdłuższa podróż” to chyba najtrudniejsza wyprawa Oksany Zabużko. Byłam świadkinią początku tej drogi, gdy wybrałam się 24 lutego na spotkanie autorskie Oksany w Warszawie. Na to pamiętne spotkanie, po którym nie mogła już wrócić do domu, do Kijowa. I nie może do dzisiaj.
Dostrzegam w tej niesamowitej książce echo najstarszego sposobu uprawiania opowieści. Takiego, w którym autor nie może odwołać się do źródeł pisanych. Nie dlatego jednak, że nie zostały jeszcze stworzone, ale dlatego, że nie ma do nich dostępu – pozostały daleko, w bombardowanym mieście. I niczego, o czym mówi z pamięci, nie może zweryfikować, ale czuje przemożną potrzebę opowiadania. Zabużko nazywa ten rodzaj pisania „literaturą okopową” – i jest w tym określeniu straszna prawda o czasach, w których powstawał ten wyjątkowy esej.
– Olga Tokarczuk

O autorce audiobooka „Najdłuższa podróż”:
Oksana Zabużko (ur. 1960) – jedna z czołowych ukraińskich pisarek, autorka ponad dwudziestu książek (poezja, proza, eseistyka, filozofia), laureatka wielu nagród krajowych i zagranicznych. Wykładała na uniwersytetach w USA (Pensylwania, Harward, Pittsburgh). Jej książki i artykuły zostały przetłumaczone na języki: polski, angielski, francuski, niemiecki, czeski, węgierski, chorwacki, bułgarski, rosyjski, perski. W Polsce ukazały się powieści • Badania terenowe nad ukraińskim seksem (2003) i • Muzeum porzuconych sekretów (2012), zbiór opowiadań • Siostro, siostro (2007), wywiad rzeka • Ukraiński palimpsest. Oksana Zabużko w rozmowie z Izą Chruślińską (2013) oraz zbiór esejów • Planeta Piołun. W 2013 r. za „Muzeum porzuconych sekretów otrzymała” Nagrodę Literacką „Angelus”.